BÀI TEST VỀ NHỮNG TRẢI NGHIỆM BẤT LỜI THỜI THƠ ẤU (ACE)

Bài test ACE là bảng kiểm đếm các kiểu lạm dụng, bỏ bê và các dấu hiệu khác của một tuổi thơ dữ dội. Theo nghiên cứu về Trải nghiệm Bất lợi thời thơ ấu (Adverse Childhood Experiences), tuổi thơ của bạn càng khó khăn thì điểm số của bạn càng cao và nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe sau này cũng càng cao.

Dưới đây là bài test:

Câu hỏi	Câu trả lời
1. Trước sinh nhật lần thứ 18 của bạn, cha mẹ hoặc người lớn khác trong gia đình có thường xuyên hoặc rất thường xuyên… chửi bạn, xúc phạm bạn, hạ thấp bạn hay làm nhục bạn? Hoặc hành động theo cách khiến bạn sợ rằng bạn có thể bị tổn thương về thể chất?	Có	Không
2. Trước sinh nhật lần thứ 18 của bạn, cha mẹ hoặc người lớn khác trong gia đình có thường xuyên hoặc rất thường xuyên… đẩy, nắm, tát hoặc ném thứ gì đó vào bạn? Hoặc đã bao giờ đánh bạn mạnh đến nỗi bạn có vết hoặc bị thương chưa?	Có	Không
3. Trước sinh nhật lần thứ 18 của bạn, một người lớn hoặc người lớn hơn bạn ít nhất 5 tuổi đã từng chạm vào hoặc mơn trớn bạn hoặc để bạn chạm vào cơ thể họ theo cách tình dục hoá? Hoặc cố gắng hoặc thực sự có quan hệ tình dục bằng miệng, hậu môn hoặc âm đạo với bạn?	Có	Không
4. Trước sinh nhật lần thứ mười tám của bạn, bạn có thường xuyên hoặc rất thường xuyên cảm thấy rằngnkhông ai trong gia đình bạn yêu quý bạn hay nghĩ rằng bạn quan trọng hay đặc biệt? Hoặc gia đình bạn không quan tâm đến nhau, cảm thấy gần gũi với nhau hoặc hỗ trợ lẫn nhau?	Có	Không
5. Trước sinh nhật thứ 18 của bạn, bạn có thường xuyên hoặc rất thường xuyên cảm thấy rằng bạn không đủ ăn, phải mặc quần áo bẩn, và không có ai bảo vệ bạn? Hoặc cha mẹ bạn đã quá say hoặc quá mất tỉnh táo để chăm sóc bạn hay đưa bạn đến bác sĩ nếu bạn cần?	Có	Không
6. Trước sinh nhật lần thứ 18 của bạn, bạn đã từng mất cha mẹ ruột do ly hôn, bị bỏ rơi hay lý do nào khác chưa?	Có	Không
7. Trước sinh nhật lần thứ 18 của bạn, mẹ hoặc mẹ kế của bạn có: thường xuyên hoặc rất thường xuyên xô đẩy, túm lấy, tát hoặc ném vật gì vào người cô ấy? Hoặc đôi khi, thường xuyên, hoặc rất thường xuyên đá, cắn, đánh bằng nắm đấm, hay đánh bằng vật gì đó cứng? Hoặc đã bao giờ bị đánh liên tục trong ít nhất vài phút hay bị đe dọa bằng súng/dao chưa?	Có	Không
8. Trước sinh nhật thứ 18 của bạn, bạn có sống với bất kỳ ai nghiện rượu hoặc sử dụng ma túy không?	Có	Không
9. Trước sinh nhật lần thứ 18 của bạn, một thành viên trong gia đình có bị trầm cảm hoặc mắc bệnh tâm thần hay một thành viên trong gia đình có ý định tự tử không?	Có	Không
10. Trước sinh nhật lần thứ 18 của bạn, có thành viên nào trong gia đình bạn đi tù không?	Có	Không

(Mỗi câu trả lời “có” sẽ tính 1 điểm

Lưu ý: Điểm ACE không kiểm đếm những trải nghiệm tích cực trong giai đoạn đầu đời có thể giúp xây dựng khả năng phục hồi và bảo vệ trẻ khỏi tác động của sang chấn. Các nhà tâm lý học cho biết, có một người ông bà yêu thương bạn, một giáo viên hiểu và tin tưởng bạn, hoặc một người bạn đáng tin cậy mà bạn có thể tâm sự có thể giảm thiểu những tác động lâu dài của tổn thương sớm.

Jack Shonkoff, bác sĩ nhi khoa kiêm giám đốc Trung tâm Phát triển Trẻ em tại Đại học Harvard, cho biết: “Có những người có điểm ACE cao lại có một cuộc sống hoàn toàn bình thường”.

Ông cho rằng khả năng phục hồi được xây dựng trong suốt cuộc đời và các mối quan hệ thân thiết là chìa khóa. Nghiên cứu gần đây cũng gợi ý rằng đối với người lớn, những liệu pháp tập trung vào nghệ thuật, yoga hoặc rèn luyện chánh niệm có thể giúp ích.

Có 3 loại ACE như hình dưới đây:

Nguồn: Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh

Chỉnh sửa: Quỹ Robert Wood Johnson

Dịch: Tâm lý học tâm thức Việt Nam (VCP)

ACE làm tăng nguy cơ sức khỏe

Theo nghiên cứu về Trải nghiệm tuổi thơ bất lợi, tuổi thơ của bạn càng khó khăn thì điểm số của bạn càng cao và nguy cơ mắc các vấn đề sức khỏe sau này càng cao.

Nguồn: Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh

Chỉnh sửa: Quỹ Robert Wood Johnson

Dịch: Tâm lý học tâm thức Việt Nam (VCP)

Nhà tâm lý học trẻ em Hilit Kletter, Trường Y Đại học Stanford Kletter cho biết các phản ứng đối với chấn thương đôi khi bị chẩn đoán nhầm là triệu chứng của chứng rối loạn tăng động giảm chú ý, bởi vì những đứa trẻ đối phó với những trải nghiệm bất lợi có thể bốc đồng – hành động với sự tức giận hoặc những cảm xúc mạnh mẽ khác.

Cô giải thích: “Đó là điều rất phổ biến trong chấn thương tâm lý: khó điều chỉnh cảm xúc và hành vi. Đó là lý do tại sao rất nhiều đứa trẻ này gặp rắc rối ở trường học.”

Trung tâm nghiên cứu của Shonkoff tại Harvard thử nghiệm các biện pháp can thiệp có thể xây dựng khả năng phục hồi ở những đứa trẻ đang lớn lên với những trải nghiệm bất lợi — không chỉ các vấn đề trong gia đình, chẳng hạn như những vấn đề mà nghiên cứu ACE đã điều tra, mà còn cả chấn thương xuất phát từ nghèo đói, hoặc từ bệnh mãn tính. căng thẳng của sự phân biệt chủng tộc hoặc giới tính.

Để hỗ trợ các bậc cha mẹ, nhóm Harvard hiện đang thử nghiệm các biện pháp can thiệp sử dụng video hướng dẫn để chỉ cho các ông bố bà mẹ cách thu hút những đứa trẻ đang bập bẹ của họ, sử dụng âm thanh và nét mặt theo kiểu Shonkoff gọi phục vụ và trả lời.

Shonkoff cho biết những tương tác ban đầu này – một dạng trò chuyện – đã được chứng minh là giúp ích cho trẻ em trong quá trình học tập và đọc viết sau này. Quan trọng hơn nữa, chúng tăng cường khả năng phục hồi của trẻ em, bằng cách giúp chúng xây dựng mối quan hệ gắn bó an toàn với những người lớn. Nghiên cứu cho thấy rằng chỉ cần một mối quan hệ quan tâm, an toàn ngay từ đầu đời sẽ mang lại cho bất kỳ đứa trẻ nào cơ hội tốt hơn để lớn lên khỏe mạnh.

Biên dịch: Ngọc Phạm

——–

VCP – Tâm lý học tâm thức Việt Nam