Sự tha thứ thường được hiểu là một quyết định có chủ đích để từ bỏ cảm giác tức giận, oán giận và mong muốn trả thù đối với người mà bạn tin rằng đã làm bạn tổn thương. Tuy nhiên, trong khi bạn có thể rộng lượng trong việc tha thứ cho người khác, bạn thường trở nên nghiêm khắc hơn với chính mình.
Mỗi người đều mắc sai lầm, nhưng việc học cách rút kinh nghiệm từ những lỗi lầm đó, buông bỏ, tiếp tục bước đi và tha thứ cho bản thân là rất quan trọng cho sức khỏe tinh thần và hạnh phúc. Hãy tìm hiểu lý do tại sao việc tự tha thứ lại có thể mang lại lợi ích và khám phá những bước có thể giúp bạn học cách tha thứ cho chính mình.
Học cách tha thứ cho chính mình không phải là để bản thân thoát khỏi rắc rối, cũng không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối. Hành động tha thứ, dù bạn đang tha thứ cho chính mình hay cho người đã làm sai với bạn, không có nghĩa là bạn đang dung túng cho hành vi đó. Để tha thứ cho bản thân, bạn nên:
- Hiểu cảm xúc của bạn
- Chấp nhận trách nhiệm về những gì đã xảy ra
- Hãy đối xử với bản thân bằng lòng tốt và lòng trắc ẩn
- Bày tỏ sự hối hận về những sai lầm của bạn
- Bồi thường và xin lỗi (bao gồm cả việc xin lỗi chính mình)
- Tìm cách học hỏi từ kinh nghiệm
- Tập trung vào việc đưa ra những lựa chọn tốt hơn trong tương lai
1. Hiểu cảm xúc của bạn
Nhận thức được những cảm xúc bạn đang trải qua là bước quan trọng trong việc học cách tha thứ cho bản thân. Nghiên cứu cho thấy việc xác định và gọi tên các cảm xúc của bạn có thể giúp giảm cường độ của chúng. Bằng cách này, bạn có thể điều chỉnh cảm xúc của mình một cách hiệu quả hơn, bao gồm cả những cảm giác tội lỗi và xấu hổ.
2. Chấp nhận trách nhiệm cho hành động của bạn
Tha thứ cho bản thân không đơn thuần chỉ là bỏ lại quá khứ phía sau và tiếp tục cuộc sống. Đó là quá trình chấp nhận những gì đã xảy ra và thể hiện lòng trắc ẩn đối với chính mình.
Đối mặt với những hành động hoặc sự việc đã xảy ra là bước đầu tiên quan trọng trong quá trình tự tha thứ. Đây cũng là bước khó khăn nhất. Nếu bạn đã đưa ra lý do, biện minh hay hợp lý hóa hành động của mình để làm chúng có vẻ chấp nhận được, thì đã đến lúc phải thật sự đối diện và chấp nhận những gì bạn đã làm.
Bằng cách chịu trách nhiệm và thừa nhận rằng bạn đã có những hành động gây tổn thương cho người khác, bạn có thể giảm bớt những cảm xúc tiêu cực như hối tiếc và tội lỗi quá mức.
3. Hãy đối xử với bản thân bằng lòng tốt và lòng trắc ẩn
Tha thứ cho bản thân không chỉ đòi hỏi bạn phải đối diện với hành động của mình và thể hiện sự hối hận về những gì đã xảy ra, mà còn cần tiếp cận vấn đề với lòng trắc ẩn đối với chính mình. Chìa khóa là đối xử với bản thân bằng lòng tốt tương tự như bạn dành cho người khác. Hãy cố gắng tránh tự chỉ trích và thay vào đó, hãy thể hiện sự từ bi trong khi vẫn thừa nhận rằng bạn đã phạm sai lầm và mong muốn cải thiện trong tương lai.
4. Bày tỏ sự hối hận về những sai lầm của bạn
Khi bạn chịu trách nhiệm về hành động của mình, bạn có thể trải qua nhiều cảm xúc tiêu cực, bao gồm tội lỗi và xấu hổ. Việc cảm thấy tội lỗi về những lỗi lầm là hoàn toàn bình thường và thậm chí là lành mạnh. Những cảm giác tội lỗi và hối hận có thể trở thành động lực để bạn thay đổi hành vi theo hướng tích cực.
Trong khi cảm giác tội lỗi cho thấy bạn là một người tốt đã làm điều gì đó sai, cảm giác xấu hổ lại khiến bạn cảm thấy mình là một người xấu. Cảm giác xấu hổ có thể dẫn đến cảm giác vô giá trị và, nếu không được giải quyết, có thể góp phần gây nghiện, trầm cảm hoặc hành vi hung hăng. Điều quan trọng là nhận thức rằng việc phạm phải sai lầm và cảm thấy tội lỗi không làm bạn trở thành người xấu, cũng không làm suy yếu giá trị nội tại của bạn.
5. Hãy đền bù và xin lỗi
Việc đền bù là một phần thiết yếu của sự tha thứ, ngay cả khi người bạn tha thứ là chính bạn. Giống như bạn có thể không thể tha thứ cho người khác cho đến khi họ đã làm điều gì đó để bù đắp cho bạn, việc tha thứ cho chính mình cũng dễ dàng hơn khi bạn cảm thấy mình xứng đáng được như vậy.
Một cách hiệu quả để vượt qua cảm giác tội lỗi là hành động để sửa chữa lỗi lầm của mình. Hãy xin lỗi nếu cần thiết và tìm cách đền bù cho những người bạn đã làm tổn thương. Dù phần này của quá trình có vẻ như chỉ có lợi cho những người bị ảnh hưởng, nhưng nó cũng mang lại lợi ích cho chính bạn. Việc sửa chữa lỗi lầm giúp bạn không phải tự hỏi liệu mình có thể làm gì thêm để cải thiện tình hình.
6. Học hỏi từ kinh nghiệm
Mọi người đều mắc sai lầm và có những điều mà họ cảm thấy tiếc nuối hoặc hối tiếc. Tuy nhiên, sa vào cái bẫy của sự tự chỉ trích, tự ghét bản thân hoặc thương hại có thể gây tổn hại và làm bạn khó duy trì lòng tự trọng và động lực.
Tha thứ cho bản thân thường đòi hỏi bạn phải học hỏi từ những kinh nghiệm và trưởng thành hơn như một con người. Để làm được điều này, bạn cần hiểu lý do tại sao bạn đã hành xử như vậy và nguyên nhân khiến bạn cảm thấy tội lỗi. Hãy tự hỏi bản thân những bước nào bạn có thể thực hiện để ngăn chặn những hành vi tương tự trong tương lai. Mặc dù bạn có thể đã mắc sai lầm, nhưng đó là cơ hội học hỏi giúp bạn đưa ra những quyết định tốt hơn trong tương lai.
7. Cố gắng làm tốt hơn
Tha thứ cho bản thân cũng đồng nghĩa với việc nỗ lực tích cực để cải thiện trong tương lai. Khi bạn đối mặt với những tình huống tương tự, hãy suy ngẫm về những bài học từ các sai lầm trong quá khứ. Thay vì cảm thấy tội lỗi về những lỗi lầm đã qua, hãy nhắc nhở bản thân về những gì bạn đã học được và cách bạn có thể áp dụng kiến thức và kinh nghiệm đó để hướng dẫn hành động của mình trong tương lai.
Nguồn: Kendra Cherry, Verywellmind
Dịch và Biên tập: Ngân Tăng, VCP Tâm lý học tâm thức Việt Nam
